Sửa chữa quạt hướng trục là nhu cầu rất “thực tế” ở nhà xưởng, tầng hầm, kho lạnh, phòng sơn, khu hút khói… vì chỉ cần quạt rung/ồn hoặc giảm gió là cả dây chuyền có thể bị ảnh hưởng. Trong bài viết này, DOBACO chia sẻ hướng dẫn chẩn đoán – xử lý các lỗi thường gặp, các lưu ý an toàn quan trọng và gợi ý quy trình bảo dưỡng giúp quạt vận hành êm, đúng lưu lượng, hạn chế dừng máy đột ngột.
Tại sao nên sửa chữa bảo dưỡng quạt hướng trục
Quạt hướng trục thường chạy nhiều giờ liên tục, chịu bụi, ẩm, rung động và chênh áp đường ống. Vì vậy, sửa chữa quạt hướng trục kịp thời và bảo dưỡng định kỳ không chỉ “trị bệnh” mà còn giúp phòng ngừa hư hỏng lớn (vòng bi, cánh, động cơ), giảm rủi ro mất an toàn, đồng thời giữ hiệu suất thông gió ổn định.
1) Tránh dừng máy đột ngột, giảm rủi ro an toàn
- Quạt rung mạnh hoặc kẹt cánh có thể gây hỏng gối đỡ, nứt chân đế, văng ốc/bu-lông, thậm chí chạm cánh vào vỏ.
- Quạt nóng bất thường, có mùi khét có thể là dấu hiệu quá tải hoặc suy giảm cách điện – cần kiểm tra sớm để tránh cháy động cơ.
2) Duy trì lưu lượng gió đúng thiết kế (tránh “chạy mà không hiệu quả”)
- Cánh bám bụi, lưới chắn bẩn, đường ống rò rỉ hoặc van gió chỉnh sai thường khiến gió yếu nhưng điện vẫn tiêu thụ gần như cũ.
- Bảo dưỡng đúng giúp quạt đạt hiệu quả thông gió/hút khí, tránh tình trạng “tăng tốc – tăng ồn – tăng điện” mà vẫn thiếu gió.
3) Tiết kiệm chi phí vận hành và kéo dài tuổi thọ thiết bị
- Vệ sinh định kỳ giúp giảm mất cân bằng do bụi bám, nhờ đó giảm rung và mài mòn ổ bi.
- Bôi trơn đúng loại và đúng lượng giúp vòng bi bền hơn, hạn chế nhiệt và tiếng ồn.
4) Dấu hiệu cho thấy nên sửa chữa quạt hướng trục ngay
- Quạt rung bất thường, lắc chân đế hoặc rung truyền ra ống gió.
- Tiếng ồn tăng: rít, hú, cạ, lạch cạch (thường liên quan vòng bi, lệch tâm, cánh cạ vỏ).
- Gió yếu/không đều, áp suất hút giảm, mùi/khói thoát kém.
- Động cơ nóng, có mùi khét, chạy một lúc thì nhảy bảo vệ.
- Rò điện/giật nhẹ khi chạm vỏ (dấu hiệu nguy hiểm – cần xử lý ngay).
5) Nên bảo dưỡng định kỳ bao lâu là hợp lý?
Không có một “con số cố định” cho mọi nhà máy vì phụ thuộc bụi – ẩm – nhiệt – hóa chất và thời gian chạy. Gợi ý thực tế thường dùng:
- Môi trường sạch, chạy vừa: vệ sinh/kiểm tra nhanh mỗi 2–3 tháng.
- Môi trường bụi nhiều/ẩm/ăn mòn, chạy liên tục: kiểm tra hàng tháng; vệ sinh sâu theo quý.
- Nên có lịch kiểm tra rung/ồn/nhiệt và siết lại liên kết cơ khí ít nhất 2 lần/năm.
Hướng dẫn sửa chữa quạt hướng trục
Phần này tập trung vào quy trình sửa chữa quạt hướng trục theo hướng “dễ làm – dễ kiểm soát rủi ro”, ưu tiên an toàn và chẩn đoán đúng nguyên nhân trước khi thay linh kiện. Nếu quạt thuộc hệ thống quan trọng (hút khói, thông gió tầng hầm, khu độc hại) hoặc liên quan điện 3 pha/công suất lớn, bạn nên để kỹ thuật có chuyên môn thực hiện.
1) Chuẩn bị trước khi sửa: an toàn là bước số 1
- Ngắt nguồn, treo cảnh báo, khóa nguồn nếu có thể (không chỉ tắt công tắc).
- Chờ cánh dừng hẳn; chèn/khóa cơ khí để tránh cánh quay do gió hồi.
- Trang bị bảo hộ: găng tay, kính, khẩu trang; làm việc trên cao cần dây đai an toàn.
2) Chẩn đoán nhanh theo hiện tượng (đỡ “thay nhầm”)
A. Quạt không chạy
- Kiểm tra nguồn cấp, cầu chì/CB, contactor/relay nhiệt.
- Kiểm tra kẹt cơ khí: cánh cạ vỏ, dị vật trong lồng.
- Kiểm tra động cơ: cuộn dây/điện trở cách điện (cần dụng cụ đo phù hợp).
B. Quạt chạy nhưng gió yếu
- Cánh bám bụi, lưới/lọc bẩn.
- Van gió đóng quá nhiều; đường ống rò, gãy, thủng; cửa hút bị che.
- Chiều quay sai (đấu pha sai ở động cơ 3 pha) – lỗi rất hay gặp sau khi đấu lại.
C. Quạt rung/ồn tăng
- Bụi bám lệch cánh → mất cân bằng.
- Vòng bi khô mỡ/mòn, gối đỡ rơ.
- Chân đế lỏng, bu-lông nở/neo sàn yếu.
- Lệch trục (quạt truyền đai) hoặc puly mòn.
D. Quạt nóng, nhảy bảo vệ
- Quá tải do cánh chỉnh sai góc, chênh áp tăng, đường ống tắc.
- Vòng bi bó/khô; ma sát tăng.
- Điện áp thấp/mất pha (3 pha) hoặc tiếp xúc kém.
3) Vệ sinh cụm cánh – lồng – đường gió (bước “đáng tiền” nhất)
- Tháo lưới chắn, làm sạch bụi bám trên cánh bằng chổi mềm/khí nén/khăn ẩm (tùy môi trường).
- Tránh dùng hóa chất ăn mòn bề mặt cánh; không xịt nước trực tiếp vào động cơ.
- Kiểm tra nứt/gãy, cong vênh cánh; nếu cánh biến dạng, nên thay để tránh mất cân bằng tái diễn.
Mẹo thực tế: Sau vệ sinh, đánh dấu vị trí cánh/đĩa cánh trước khi tháo để lắp lại đúng, hạn chế lệch.
4) Kiểm tra và xử lý mất cân bằng – lệch tâm
- Nếu rung tăng theo tốc độ và giảm khi dừng: nghi ngờ mất cân bằng.
- Siết lại toàn bộ bu-lông cánh, bích, chân đế theo lực siết phù hợp.
- Nếu quạt đã vệ sinh mà vẫn rung: cần cân bằng lại cụm cánh/rotor (thường nên làm bởi kỹ thuật có dụng cụ chuyên dụng).
5) Kiểm tra vòng bi (ổ bi) và bôi trơn đúng cách
- Dấu hiệu vòng bi có vấn đề: tiếng rít/rào, nóng ở gối đỡ, rơ trục, có mạt kim loại trong mỡ.
- Bôi trơn: dùng đúng loại mỡ theo khuyến nghị kỹ thuật; bơm vừa đủ (quá nhiều mỡ cũng gây nóng).
- Nếu vòng bi mòn/pitting/bó: thay mới; đồng thời kiểm tra nguyên nhân gốc (bụi, lệch, nước/ẩm, lắp sai).
6) Kiểm tra hệ truyền động (nếu quạt truyền đai)
- Kiểm tra độ căng dây curoa: quá chùng gây trượt, quá căng gây hại vòng bi.
- Kiểm tra puly: mòn rãnh, lệch hàng, bavia.
- Căn đồng trục puly, siết chặt then/chốt; thay dây khi nứt, chai, bóng trượt.
7) Kiểm tra điện – động cơ (để tránh “sửa cơ” mà lỗi vẫn còn)
- Đo dòng vận hành (khi chạy thử) để phát hiện quá tải.
- Kiểm tra đầu cos, hộp đấu dây, tiếp điểm bị cháy xém/oxi hóa.
- Kiểm tra quạt làm mát của động cơ (nếu có), vệ sinh khe tản nhiệt.
- Với hệ có biến tần: kiểm tra thông số tần số, ramp, giới hạn dòng và lỗi báo.
8) Chạy thử – nghiệm thu sau sửa
- Chạy không tải 5–10 phút: nghe tiếng, cảm nhận rung, kiểm tra nhiệt.
- Tăng dần tải/đóng mở van gió: quan sát dòng điện, độ ổn định.
- Ghi nhận lại: tiếng ồn, rung, nhiệt, lưu lượng/áp (nếu có đồng hồ) để làm “mốc” cho lần bảo dưỡng sau.
9) Checklist tự kiểm tra 10 phút (dành cho quản lý vận hành)
- Quạt có tiếng lạ không?
- Vỏ/quai treo/chân đế có rung bất thường không?
- Dây điện/hộp đấu dây có nóng/ám khét?
- Lưới chắn, cửa hút, van gió có bị bít?
- Có dấu dầu/mỡ rò ở gối đỡ?
Lưu ý khi sửa chữa quạt hướng trục
Ngay cả khi bạn đã nắm được quy trình sửa chữa quạt hướng trục, vẫn cần một “khung an toàn” để tránh rủi ro điện – cơ khí và tránh những sai lầm khiến quạt hỏng lại nhanh. Dưới đây là các lưu ý quan trọng thường được đội kỹ thuật DOBACO nhắc lại trong mỗi ca bảo dưỡng.
1) Tuyệt đối ưu tiên an toàn điện và an toàn cơ khí
- Không làm việc khi quạt còn khả năng quay do gió hồi (đặc biệt quạt lắp trên đường ống dài).
- Không kiểm tra bằng cách “chạm thử” vào dây/đầu nối; dùng dụng cụ đo phù hợp.
- Khi thao tác gần cánh: luôn giả định cánh có thể quay bất ngờ.
2) Không tự ý thay đổi góc cánh, tốc độ hoặc “độ mở” vượt thiết kế
- Chỉnh góc cánh/tốc độ không đúng có thể làm tăng dòng, quá nhiệt, giảm tuổi thọ động cơ.
- Nếu cần tăng lưu lượng: nên đánh giá tổng thể hệ thống (đường ống, van gió, tổn thất áp) thay vì “ép” quạt chạy nặng.
3) Dùng vật tư đúng loại, đúng cấp chất lượng
- Vòng bi, mỡ bôi trơn, dây curoa, bu-lông cấp bền… cần đúng chủng loại để chịu nhiệt/rung.
- Tránh “chắp vá” tạm thời ở các vị trí chịu lực (chân đế, bích, cánh).
4) Lưu ý đặc biệt với môi trường bụi – ẩm – ăn mòn
- Quạt hút bụi, hút hơi ẩm, hút khí có hóa chất: dễ bám bẩn và mất cân bằng nhanh.
- Nên tăng tần suất vệ sinh, kiểm tra chống gỉ, và đảm bảo thoát nước/che mưa hợp lý.
5) Khi nào nên gọi kỹ thuật chuyên nghiệp?
Bạn nên liên hệ đội kỹ thuật khi gặp các tình huống sau:
- Rung mạnh rõ rệt, có dấu hiệu cạ cánh.
- Động cơ nóng bất thường, có mùi khét, nhảy bảo vệ liên tục.
- Rò điện/giật khi chạm vỏ.
- Quạt thuộc hệ thống quan trọng (hút khói, thông gió khẩn, khu độc hại) cần nghiệm thu nghiêm ngặt.
6) Sai lầm thường gặp khiến quạt nhanh hỏng lại
- Chỉ vệ sinh bên ngoài mà bỏ qua cánh/đường ống/van gió.
- Bơm mỡ quá nhiều hoặc dùng sai loại.
- Siết bu-lông “quá tay” gây biến dạng bích/cánh.
- Đấu sai chiều quay sau khi bảo dưỡng.
Dịch vụ bảo dưỡng quạt công nghiệp – DOBACO
Nếu bạn cần giải pháp nhanh – an toàn – có kiểm soát chất lượng, dịch vụ của DOBACO tập trung vào chẩn đoán đúng nguyên nhân, xử lý triệt để và lập hồ sơ vận hành để theo dõi dài hạn. Mục tiêu không chỉ là sửa chữa quạt hướng trục “cho chạy lại”, mà là giúp quạt chạy êm – đủ gió – đúng tải.
1) DOBACO hỗ trợ những hạng mục nào?
- Bảo dưỡng định kỳ: vệ sinh, siết kiểm tra, bôi trơn, đo kiểm.
- Sửa chữa quạt hướng trục khi rung/ồn/gió yếu/nóng động cơ.
- Cân chỉnh, khắc phục mất cân bằng, kiểm tra và xử lý lệch.
- Thay thế linh kiện hao mòn: vòng bi, dây curoa (nếu có), gối đỡ, phụ kiện.
- Tư vấn tối ưu hệ thống thông gió (đúng nhu cầu, tránh chạy quá tải).
2) Quy trình dịch vụ gợi ý (minh bạch theo từng bước)
- Tiếp nhận thông tin & hiện trạng.
- Khảo sát tại chỗ: đo rung/ồn/nhiệt, kiểm tra cơ – điện.
- Chẩn đoán nguyên nhân gốc & đề xuất phương án.
- Báo chi phí, thời gian, hạng mục vật tư rõ ràng.
- Thi công sửa chữa/bảo dưỡng, chạy thử và bàn giao.
- Khuyến nghị lịch bảo dưỡng và hướng dẫn vận hành.
3) Ví dụ tình huống thực tế (minh họa)
- Hiện trạng: Quạt hướng trục đường ống chạy ồn, rung tăng dần sau 2–3 tháng ở môi trường bụi.
- Nguyên nhân thường gặp: Bụi bám lệch trên cánh + bu-lông chân đế lỏng.
- Cách xử lý: Vệ sinh sâu cụm cánh, siết lại liên kết, kiểm tra vòng bi và chạy thử theo bước.
- Kết quả kỳ vọng: Quạt êm hơn rõ rệt, rung giảm, dòng vận hành ổn định hơn (mức cải thiện tùy tình trạng thực tế).
Câu hỏi thường gặp về sửa chữa quạt hướng trục
Quạt rung nhưng vẫn chạy, có cần dừng ngay không?
Nếu rung tăng nhanh, có tiếng cạ hoặc rung truyền mạnh ra ống/giá đỡ, nên dừng để kiểm tra vì rung kéo dài có thể phá vòng bi và gối đỡ.
Quạt gió yếu có phải do hỏng động cơ?
Không hẳn. Nhiều trường hợp do bụi bẩn, van gió đóng, đường ống rò/tắc hoặc chiều quay sai sau khi đấu lại.
Bơm mỡ càng nhiều thì vòng bi càng bền?
Không. Bơm quá nhiều mỡ có thể gây nóng, phá hỏng mỡ và làm vòng bi giảm tuổi thọ.
Bao lâu nên bảo dưỡng một lần?
Tùy môi trường và giờ chạy. Với môi trường bụi nhiều/chạy liên tục, nên kiểm tra thường xuyên hơn và vệ sinh sâu theo quý.
Có nên tự sửa chữa quạt hướng trục tại nhà xưởng?
Bạn có thể làm các bước an toàn – vệ sinh – siết kiểm tra cơ bản nếu có quy trình và người có chuyên môn. Với lỗi rung nặng, điện 3 pha, quá nhiệt, rò điện… nên gọi kỹ thuật để đảm bảo an toàn.
Nếu quạt của bạn đang rung/ồn/gió yếu, hoặc bạn muốn lập lịch bảo dưỡng định kỳ để giảm rủi ro dừng máy, hãy liên hệ DOBACO để được khảo sát và đề xuất phương án phù hợp hiện trạng.
Dù là bảo dưỡng định kỳ hay xử lý sự cố, sửa chữa quạt hướng trục hiệu quả luôn bắt đầu từ an toàn, chẩn đoán đúng nguyên nhân và kiểm soát chất lượng sau khi chạy thử. Nếu bạn cần đội ngũ kỹ thuật đồng hành từ khảo sát đến bàn giao, hãy liên hệ DOBACO để được hỗ trợ sửa chữa quạt hướng trục nhanh, đúng kỹ thuật và tối ưu vận hành lâu dài.
Tham khảo thêm các sản phẩm của DOBACO
Quạt ly tâm: Hiệu suất cao, độ ồn thấp, phù hợp cho hệ thống thông gió công nghiệp, xử lý khí thải, và hệ thống điều hòa trung tâm.
👉 Xem chi tiết: quạt ly tâm
Quạt hướng trục: Thiết kế nhỏ gọn, lưu lượng gió lớn, lý tưởng cho các không gian cần làm mát nhanh như nhà xưởng, hầm mỏ, nhà kho.
👉 Xem chi tiết: quạt hướng trục
