Trong các hệ thống tủ điện điều khiển động cơ 3 pha, khởi động từ 3 pha LS là thiết bị gần như “bắt buộc phải có” nếu muốn vận hành ổn định, an toàn và dễ dàng bảo trì. Không chỉ đảm nhiệm vai trò đóng cắt, điều khiển từ xa, khởi động từ LS còn giúp bảo vệ động cơ trước các sự cố quá tải, kẹt tải khi kết hợp với rơ le nhiệt. Cùng Dobaco Hiểu rõ khái niệm, nguyên lý hoạt động, ứng dụng, ưu điểm và lưu ý khi lựa chọn khởi động từ 3 pha LS sẽ giúp bạn thiết kế – thi công tủ điện đúng kỹ thuật, hạn chế hỏng hóc và tối ưu chi phí đầu tư.
Khởi đông từ 3 pha LS là gì ?
Khởi động từ 3 pha LS là một thiết bị điện công nghiệp của thương hiệu LS Electric (Hàn Quốc), được sử dụng để đóng/cắt mạch điện điều khiển động cơ 3 pha và các tải 3 pha công suất lớn (thường từ khoảng 5–75 kW) từ xa. Thiết bị này có nhiệm vụ chính là điều khiển đóng/ngắt, đảo chiều quay động cơ, đồng thời kết hợp với rơ le nhiệt để bảo vệ hệ thống khỏi các sự cố như quá tải, quá dòng, giảm nguy cơ cháy nổ và nâng cao độ an toàn cho tủ điện, đặc biệt trong môi trường vận hành công nghiệp liên tục 8–12 giờ/ngày.
Nguyên lý hoạt động khởi đông từ 3 pha LS
Khởi động từ 3 pha LS làm việc dựa trên nguyên lý nam châm điện – khi cuộn coil có điện sẽ hút lõi sắt, làm đóng tiếp điểm cấp nguồn 3 pha cho tải (động cơ, bơm, quạt…), khi mất điện cuộn coil thì lò xo đẩy lõi sắt trở lại, tiếp điểm mở ra và ngắt tải. Cụ thể:
Cấp điện cho cuộn coil (A1 – A2)
- Khi có điện áp điều khiển (ví dụ 220V AC hoặc 24V DC) đưa vào hai đầu cuộn coil của khởi động từ.
- Cuộn dây sinh ra từ trường làm hút lõi sắt động lại gần lõi sắt tĩnh.
Tiếp điểm chính đóng – cấp nguồn 3 pha cho tải
- Khi lõi sắt bị hút, cơ cấu truyền động kéo các tiếp điểm chính (L1-L2-L3 sang T1-T2-T3) đóng lại.
- Nguồn điện 3 pha được nối thông đến động cơ: động cơ khởi động và chạy.
- Đồng thời, các tiếp điểm phụ (NO/NC) cũng đổi trạng thái để thực hiện các chức năng: tự giữ, báo đèn, liên động…
Ngắt điện cuộn coil – khởi động từ nhả, tải dừng
- Khi nhấn nút dừng, thiết bị bảo vệ tác động, hoặc PLC ngắt lệnh điều khiển → cuộn coil mất điện.
- Từ trường biến mất, lò xo hồi vị đẩy lõi sắt trở về vị trí ban đầu.
- Các tiếp điểm chính mở ra, cắt nguồn khỏi động cơ → tải dừng hoạt động.
Kết hợp với rơ le nhiệt bảo vệ quá tải
- Thường phía sau khởi động từ LS có rơ le nhiệt. Khi dòng tải vượt quá mức cài đặt trong một thời gian, rơ le nhiệt tác động, mở mạch điều khiển cuộn coil.
- Cuộn coil mất điện → khởi động từ nhả → động cơ được ngắt ra khỏi lưới, tránh cháy cuộn dây do quá tải, kẹt cơ khí.
Ứng dụng khởi đông từ 3 pha LS
Khởi động từ 3 pha LS được sử dụng rất rộng rãi trong các hệ thống điện có dùng động cơ 3 pha, đặc biệt là trong công nghiệp, tòa nhà và hạ tầng kỹ thuật. Một số ứng dụng tiêu biểu:
Điều khiển động cơ 3 pha
- Động cơ bơm nước: bơm cấp nước sinh hoạt, bơm tăng áp, bơm chữa cháy (PCCC).
- Động cơ quạt: quạt thông gió, quạt hút khói, quạt cấp gió tươi, quạt làm mát nhà xưởng.
- Động cơ máy nén: máy nén khí, máy nén lạnh, chiller trong hệ thống điều hòa trung tâm.
- Động cơ băng tải, gầu tải, máy trộn, máy nghiền trong dây chuyền sản xuất.
Tủ điện điều khiển – tủ động lực
- Tủ điều khiển bơm luân phiên, bơm dự phòng.
- Tủ điều khiển quạt tăng áp cầu thang, quạt tầng hầm, quạt mái.
- Tủ điều khiển máy gia công cơ khí, máy ép, máy cắt, máy CNC…
- Tủ động lực phân phối cho các khu vực sử dụng nhiều động cơ 3 pha.
Hệ thống tự động hóa – điều khiển bằng PLC
- Kết hợp PLC, timer, rơ le trung gian, cảm biến để tạo các chu trình: khởi động – dừng – đảo chiều – chạy luân phiên.
- Dùng trong dây chuyền sản xuất tự động, băng tải phân loại sản phẩm, hệ thống chiết rót, đóng gói.
- Tạo các mạch khởi động sao – tam giác, giảm dòng khởi động cho động cơ công suất lớn.
Công trình tòa nhà, trung tâm thương mại, nhà xưởng
- Hệ thống bơm nước sinh hoạt, bơm PCCC cho chung cư, khách sạn, khu công nghiệp.
- Hệ thống HVAC: quạt AHU, quạt FCU, quạt cấp – hồi gió trong tòa nhà.
- Hệ thống hút khói hành lang, tầng hầm, phòng kỹ thuật.
Ứng dụng trong các giải pháp an toàn và bảo vệ
- Kết hợp với rơ le nhiệt, rơ le bảo vệ để bảo vệ quá tải, mất pha, kẹt tải cho động cơ.
- Tạo các mạch liên động an toàn, đảm bảo chỉ cho phép một số thiết bị hoạt động khi thiết bị khác đã ở trạng thái an toàn (ví dụ: quạt hút chạy trước khi cấp nhiệt…).
- Nhờ tính linh hoạt, dễ đấu nối và độ bền cao, khởi động từ 3 pha LS gần như là “thiết bị chuẩn” trong hầu hết các tủ điện điều khiển động cơ 3 pha hiện nay.
Chức năng và đặc điểm của khởi đông từ 3 pha LS
Khởi động từ 3 pha LS có một số đặc điểm nổi bật khiến nó được sử dụng rất phổ biến trong tủ điện công nghiệp và dân dụng cao cấp:
-
Đóng – ngắt mạch điện: Thực hiện việc đóng và ngắt mạch điện tự động khi xuất hiện dòng điện quá tải, nhờ cơ cấu nam châm điện tác động nhanh, thường trong khoảng từ vài chục đến vài trăm ms.
-
Đảo chiều động cơ: Các loại khởi động từ kép có khả năng điều khiển đảo chiều quay của động cơ 3 pha, giúp dây chuyền, máy móc vận hành linh hoạt hơn, rút ngắn thời gian thao tác và tối ưu hiệu suất làm việc.
-
Bảo vệ động cơ: Khi kết hợp với rơ le nhiệt, thiết bị giúp bảo vệ động cơ khỏi tình trạng quá tải, quá dòng kéo dài, từ đó tăng tuổi thọ thiết bị thêm 10–20% so với vận hành không bảo vệ.
-
Điều khiển từ xa: Có thể điều khiển thông qua nút nhấn, cài đặt chế độ tự động/ bán tự động hoặc tích hợp hệ thống điều khiển từ xa trong tủ điện, phù hợp với các hệ thống làm việc liên tục 8–12 giờ/ngày.
-
Độ bền và tính ứng dụng: Khởi động từ LS có độ bền cao, thiết kế gọn, dễ bố trí trong tủ điện, được ứng dụng rộng rãi trong cả dân dụng lẫn công nghiệp cho động cơ điện, máy bơm nước, máy nén khí, quạt công nghiệp, hệ thống chiếu sáng nhà xưởng…, đáp ứng tốt các dải công suất từ nhỏ đến trung bình và lớn.
Lưu ý khi lựa chọn khởi đông từ 3 pha LS
Khi chọn khởi động từ 3 pha LS, bạn nên chú ý một số điểm sau để hệ thống vận hành ổn định, an toàn và bền:
- Kiểm tra công suất (kW/HP) và dòng định mức (A) của động cơ 3 pha.
- Chọn khởi động từ LS có dòng định mức lớn hơn dòng tải khoảng 1,2–1,5 lần để chịu được dòng khởi động và làm việc lâu dài.
- Ưu tiên loại có cấp sử dụng AC3 cho động cơ.
- Xác định nguồn điều khiển: 220V AC, 380V AC, 24V DC…
- Chọn contactor LS có coil đúng điện áp, tránh trường hợp coil không hút hoặc bị cháy.
- Trong tủ điện dùng PLC, relay điều khiển thường ưu tiên coil 24V DC; hệ dân dụng, tủ nhỏ lẻ thường dùng 220V AC.
- Đa số động cơ 3 pha dùng khởi động từ 3 cực (3P), một số hệ thống đặc biệt cần 4P (kèm dây trung tính).
- Xác định nhu cầu dùng tiếp điểm phụ NO/NC cho mạch tự giữ, báo đèn, liên động… để chọn loại có sẵn hoặc có thể lắp thêm tiếp điểm phụ.
- Nên lắp rơ le nhiệt LS phía sau khởi động từ khi điều khiển động cơ.
- Chọn rơ le nhiệt có dải chỉnh dòng trùng hoặc gần với dòng định mức của động cơ.
- Cài dòng bảo vệ phù hợp để tránh nhảy giả nhưng vẫn bảo vệ quá tải hiệu quả.
- Tủ điện cần khô ráo, thông thoáng, hạn chế bụi, hơi dầu, hơi ẩm.
- Tránh lắp khởi động từ ở nơi nhiệt độ quá cao, rung lắc mạnh, gần nguồn nhiệt.
- Bố trí thiết bị trong tủ hợp lý để giảm tích nhiệt, đặc biệt với contactor dòng lớn.
Qua thông tin Dobaco cung cấp, khởi động từ 3 pha LS là giải pháp điều khiển – bảo vệ động cơ 3 pha vừa bền bỉ, linh hoạt, vừa có chi phí đầu tư hợp lý, phù hợp cho cả nhà máy, tòa nhà lẫn các hệ thống bơm, quạt, máy nén khí. Khi lựa chọn đúng dòng định mức, đúng điện áp cuộn coil, kết hợp rơ le nhiệt và lắp đặt trong tủ điện đạt chuẩn, thiết bị sẽ vận hành ổn định lâu dài, giảm tối đa nguy cơ sự cố điện. Nếu bạn đang thiết kế hoặc nâng cấp tủ điện điều khiển động cơ 3 pha, đừng quên cân nhắc sử dụng khởi động từ 3 pha LS chính hãng và tham khảo thêm tư vấn kỹ thuật từ đơn vị cung cấp uy tín để có phương án tối ưu nhất.
Tham khảo thêm các sản phẩm của DOBACO
Quạt ly tâm: Hiệu suất cao, độ ồn thấp, phù hợp cho hệ thống thông gió công nghiệp, xử lý khí thải, và hệ thống điều hòa trung tâm.
👉 Xem chi tiết: quạt ly tâm
Quạt hướng trục: Thiết kế nhỏ gọn, lưu lượng gió lớn, lý tưởng cho các không gian cần làm mát nhanh như nhà xưởng, hầm mỏ, nhà kho.
👉 Xem chi tiết: quạt hướng trục
