Khởi Động Từ 3 Pha 100A: Khái Niệm, Nguyên Lý, Ứng Dụng

Khởi động từ 3 pha 100A là một trong những thiết bị không thể thiếu trong các hệ thống điều khiển động cơ công suất vừa và lớn, đặc biệt trong môi trường nhà xưởng, nhà máy, tòa nhà, trạm bơm hay hệ thống HVAC. Thiết bị này không chỉ đảm nhiệm chức năng đóng – ngắt nguồn 3 pha cho động cơ mà còn giúp bảo vệ động cơ trước nguy cơ quá tải, chập cháy, đảm bảo hệ thống vận hành ổn định và an toàn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng Dobaco tìm hiểu khởi động từ 3 pha 100A là gì, nguyên lý hoạt động, ứng dụng thực tế, ưu điểm và những lưu ý quan trọng khi lựa chọn để bạn có thể áp dụng đúng trong thiết kế và lắp đặt tủ điện.

Khởi đông từ 3 pha 100A là gì ?

Khởi động từ 3 pha 100A là thiết bị điện chuyên dùng để điều khiển và đóng/ngắt nguồn điện cho động cơ hoặc các tải 3 pha có dòng định mức lên tới khoảng 100A (tương đương 55–75 kW tùy mức điện áp). Thiết bị vận hành dựa trên nguyên lý điện từ (từ trường của cuộn dây) để điều khiển việc đóng cắt mạch điện từ xa hoặc theo chế độ tự động, giúp kiểm soát vận hành an toàn. Khi kết hợp với rơ le bảo vệ, khởi động từ còn hỗ trợ bảo vệ động cơ khỏi các sự cố như quá tải, quá dòng kéo dài, giảm nguy cơ hư hỏng thiết bị và nâng cao độ bền cho hệ thống điện.

Nguyên lý hoạt động khởi đông từ 3 pha 100A

Khởi động từ 3 pha 100A làm việc dựa trên nguyên lý điện từ. Khi cấp điện cho cuộn hút (thường dùng nguồn điều khiển 220V hoặc 380V), cuộn dây sinh ra từ trường hút lõi thép di động, khiến các tiếp điểm chính đóng lại và nối mạch 3 pha với tải (động cơ). Khi ngừng cấp điện cho cuộn hút, lực từ mất đi, lò xo hồi vị sẽ đẩy lõi thép trở về trạng thái ban đầu, làm các tiếp điểm chính mở ra và ngắt nguồn điện khỏi tải.

Trạng thái đóng (đang hoạt động):

• Khi bạn nhấn nút “ON” hoặc khi có tín hiệu điều khiển từ hệ thống (PLC, timer…), dòng điện đi qua cuộn dây khởi động từ.

• Cuộn dây tạo ra từ trường đủ lớn, hút lõi thép di động áp sát lõi thép cố định.

• Lực từ này thắng lực đàn hồi của lò xo, làm bộ tiếp điểm chính đóng lại, nối liền 3 pha điện với động cơ.

• Đồng thời, các tiếp điểm phụ cũng đổi trạng thái (tiếp điểm thường hở → đóng, thường đóng → hở) để tự duy trì mạch điều khiển, giúp mạch vẫn “giữ ON” ngay cả khi bạn đã nhả nút bấm, rất phù hợp cho các hệ thống vận hành liên tục 8–10 giờ/ngày.

Trạng thái mở (ngừng, nghỉ):

• Khi bạn nhấn nút “OFF”, hoặc khi rơ le nhiệt phát hiện quá tải và tác động, nguồn điện cấp vào cuộn hút sẽ bị ngắt.

• Từ trường biến mất, lực hút không còn.

• Lò xo hồi vị đẩy lõi thép di động trở lại vị trí ban đầu.

• Các tiếp điểm chính mở ra, cắt hoàn toàn nguồn điện 3 pha cấp cho động cơ, khiến động cơ dừng hoạt động, đồng thời giúp bảo vệ an toàn mạch lực và thiết bị.

Chức năng chính khởi đông từ 3 pha 100A

Chức năng chính của khởi động từ 3 pha 100A là đóng cắt, điều khiển và bảo vệ động cơ điện 3 pha công suất vừa và lớn bằng hình thức điều khiển từ xa hoặc tự động. Cụ thể, thiết bị này cho phép đóng/ngắt mạch điện động lực cho động cơ, điều khiển chiều quay (khi dùng dạng khởi động từ kép), đồng thời bảo vệ động cơ trước các sự cố như quá tải, ngắn mạch khi kết hợp rơ-le bảo vệ.

• Đóng ngắt mạch điện: Khởi động từ đảm nhiệm việc đóng và cắt dòng điện lớn đi qua các tiếp điểm chính (có thể lên tới khoảng 100A, tương đương hàng chục kW), từ đó cấp hoặc ngắt nguồn cho động cơ một cách an toàn.

• Điều khiển từ xa: Cho phép điều khiển trạng thái bật/tắt của động cơ từ vị trí xa thông qua mạch điều khiển phụ gồm nút nhấn, công tắc, timer hoặc PLC, rất phù hợp cho hệ thống vận hành liên tục 8–10 giờ/ngày.

• Bảo vệ động cơ: Khi kết hợp với rơ-le nhiệt/ bảo vệ quá tải, thiết bị có thể ngắt mạch khi dòng vượt quá giá trị cho phép trong một khoảng thời gian nhất định, giúp giảm nguy cơ cháy cuộn dây và kéo dài tuổi thọ động cơ.

• Đảo chiều quay: Với dạng khởi động từ kép (2 contactor), hệ thống có thể thay đổi cách đấu dây hai pha bất kỳ, từ đó đảo chiều quay của động cơ 3 pha, ứng dụng nhiều trong băng tải, cầu trục, thang nâng…

• Ứng dụng đa dạng: Ngoài động cơ, khởi động từ 3 pha 100A còn được sử dụng để đóng cắt tụ bù, điều khiển bơm công nghiệp, quạt gió, máy nén khí, hệ thống chiếu sáng nhà xưởng 3 pha, phù hợp trong cả môi trường dân dụng cao cấp và công nghiệp.

Ưu điểm của khởi đông từ 3 pha 100A

Ưu điểm của khởi động từ 3 pha 100A là khả năng bảo vệ động cơ và hệ thống điện trước các sự cố quá tải/ngắn mạch, đảm bảo an toàn vận hành nhờ chức năng đóng cắt từ xa, vỏ cách điện, hoạt động ổn định và bền bỉ với tiếp điểm chịu mài mòn, hỗ trợ tự động hóa quy trình và góp phần tiết kiệm năng lượng nhờ thao tác đóng cắt nhanh, chính xác.

1. Bảo vệ động cơ và hệ thống

• Hạn chế tối đa nguy cơ quá tải, ngắn mạch, giúp kéo dài tuổi thọ động cơ thêm 10–20% so với vận hành không có bảo vệ.

• Giảm rủi ro hư hỏng cho dây dẫn, tủ điện và các thiết bị đi kèm trong hệ thống.

2. Tăng cường mức độ an toàn

• Cho phép điều khiển từ xa, giúp người vận hành không phải đứng gần nguồn điện cao áp, giảm nguy cơ điện giật.

• Vỏ làm từ vật liệu cách điện, chống cháy, hạn chế hồ quang điện phóng ra ngoài, bảo vệ an toàn cho người sử dụng và khu vực xung quanh.

3. Hoạt động ổn định và bền bỉ

• Tiếp điểm được thiết kế chịu mài mòn tốt, số lần đóng cắt có thể lên đến hàng trăm nghìn chu kỳ, đảm bảo vận hành tin cậy lâu dài.

• Khả năng đóng cắt dòng lớn phù hợp với các hệ thống làm việc thường xuyên, tải nặng, ca vận hành liên tục 8–12 giờ/ngày.

4. Hiệu quả và tiết kiệm

• Thao tác đóng cắt nhanh, dứt khoát giúp giảm tổn thất điện năng và hạn chế hiện tượng phát nhiệt tại tiếp điểm.

• Hỗ trợ tự động hóa quá trình đóng/ngắt, tiết kiệm thời gian, nhân công và giảm sai sót do thao tác thủ công.

5. Thiết kế linh hoạt, dễ lắp đặt

• Kích thước khá nhỏ gọn so với mức dòng 100A, dễ bố trí trong tủ điện, kể cả những vị trí không gian hạn chế.

• Thuận tiện cho việc bảo trì, thay thế hoặc mở rộng hệ thống sau này.

6. Ứng dụng rộng rãi

• Được sử dụng phổ biến trong nhà máy, xưởng sản xuất, khu công nghiệp để điều khiển động cơ 3 pha công suất lớn, bơm, quạt công nghiệp, máy nén khí…

• Thích hợp cho cả hệ thống tụ bù, dây chuyền tự động và các tủ phân phối điện 3 pha.

Lưu ý khi lựa chọn khởi đông từ 3 pha 100A