Cách giảm tiếng ồn quạt công nghiệp nhanh và hiệu quả

Giảm tiếng ồn quạt công nghiệp là vấn đề được nhiều doanh nghiệp, nhà xưởng quan tâm nhằm đảm bảo môi trường làm việc an toàn và thoải mái cho người lao động. Hiểu được nhu cầu này, DOBACO xin chia sẻ những phương pháp hiệu quả giúp bạn kiểm soát tiếng ồn từ quạt công nghiệp một cách tối ưu nhất.

Lý do cần giảm ồn cho quạt công nghiệp?

Cần giảm tiếng ồn cho quạt công nghiệp vì âm thanh lớn (thường có thể trên 70–80 dB nếu không xử lý) gây ra hàng loạt hệ lụy: làm suy giảm thính lực, tăng nguy cơ stress, đau đầu, mất ngủ; kéo theo giảm năng suất lao động do người vận hành dễ mất tập trung, mệt mỏi, sai sót nhiều hơn. Tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép còn có thể dẫn đến vi phạm quy định pháp luật về môi trường lao động, đồng thời làm quạt và hệ thống đường ống nhanh hư hỏng do rung động mạnh, rút ngắn tuổi thọ thiết bị 10–15%. Xử lý ồn hiệu quả giúp doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc an toàn, chuyên nghiệp, vận hành ổn định hơn và tiết kiệm đáng kể chi phí bảo trì, bồi thường và tái đầu tư về lâu dài.

Khi người lao động phải làm việc trong môi trường có tiếng ồn cao trong thời gian dài, họ dễ gặp phải các vấn đề sức khỏe như căng thẳng, đau đầu, khó chịu thính giác và thậm chí giảm thính lực đáng kể. Ngoài ra, tiếng ồn lớn còn cản trở việc giao tiếp giữa các công nhân, làm giảm hiệu quả phối hợp trong công việc.

Vì vậy, việc giảm tiếng ồn quạt công nghiệp là yêu cầu cần thiết để tạo môi trường làm việc an toàn, dễ chịu và tuân thủ các quy định về vệ sinh lao động. Đảm bảo tiếng ồn ở mức cho phép không chỉ bảo vệ sức khỏe người lao động mà còn nâng cao năng suất làm việc của toàn bộ tập thể.

Nguyên nhân gây ra tiếng ồn của quạt công nghiệp?

Tiếng ồn của quạt công nghiệp thường bắt nguồn từ ba nhóm chính: tiếng ồn khí động học, tiếng ồn cơ khí, tiếng ồn do lắp đặt/cấu trúc, và một số yếu tố phụ như bụi bẩn, thiết kế – vật liệu chưa tối ưu. Nếu không kiểm soát tốt, mức ồn có thể vượt 75–85 dB trong xưởng.

1. Tiếng ồn khí động học (Aerodynamic Noise)

• Dòng không khí chuyển động: Khi không khí đi qua cánh quạt, vỏ quạt, miệng hút – xả và hệ thống ống gió, nó tạo ra sóng âm, nhiễu loạn và rung động trong dải tần khá rộng (khoảng 200–2.000 Hz).

• Tốc độ quay cao: Quạt chạy với vận tốc vòng lớn (ví dụ 1.450–2.900 vòng/phút) làm tăng nhiễu loạn dòng khí, kéo theo tiếng ồn khí động học tăng rõ rệt.

• Hình học cánh quạt: Góc nghiêng, số lượng cánh, độ nhẵn bóng bề mặt, mép cánh bị mẻ hoặc gồ ghề… đều ảnh hưởng đến mức ồn; cánh bị bám bụi dày 1–2 mm cũng có thể làm tiếng rít, ù gió lớn hơn.

2. Tiếng ồn cơ khí (Mechanical Noise)

• Động cơ: Ma sát bên trong giữa các bộ phận quay – đứng yên, động cơ vận hành không đồng đều, lệch trục hoặc lỏng chân đế gây ra tiếng ù, gầm.

• Ổ bi (vòng bi): Ổ bi khô mỡ, mòn rỗ hoặc nứt làm xuất hiện tiếng kêu ken két, lạch cạch, thường tăng dần khi tốc độ hoặc tải trọng tăng khoảng 10–20%.

• Bộ truyền động: Lắp sai dây đai, đai quá căng hoặc quá trùng, puly – khớp nối lệch tâm vài mm đều tạo ra tiếng va đập, rung giật và tăng ồn cơ khí.

3. Tiếng ồn do lắp đặt & cấu trúc

• Rung động truyền qua kết cấu: Quạt đặt trên bệ không đủ cứng, bu lông neo lỏng, thiếu cao su/đệm chống rung làm rung động truyền sang sàn, tường, ống gió, khiến tiếng ồn bị khuếch đại.

• Mất cân bằng quay: Trục quạt, cánh quạt mất cân bằng (do bám bụi, cong vênh, gãy mép cánh…) gây rung lắc mạnh, đôi khi có biên độ vài mm, tạo tiếng ầm ầm khó chịu.

• Hiện tượng cộng hưởng: Khi tần số rung của quạt gần trùng với tần số riêng của giá đỡ, sàn hoặc kết cấu xung quanh, xảy ra cộng hưởng làm mức ồn tăng vọt thêm 3–6 dB so với bình thường.

4. Các yếu tố khác

• Bụi bẩn, dị vật: Bụi, mạt kim loại, giấy vụn… bám hoặc kẹt trên cánh, bên trong vỏ quạt làm thay đổi dòng gió, dễ xuất hiện tiếng gõ, tiếng rít hoặc tiếng va đập bất thường.

• Thiết kế & vật liệu: Vỏ quạt, ống gió dùng vật liệu quá mỏng, ít lớp cách âm, kết cấu không tối ưu (nhiều góc gấp, cút gấp 90 độ, miệng hút – xả đột ngột…) khiến tiếng ồn tăng cao; nếu cải thiện bằng vật liệu dày hơn 1–2 mm hoặc bổ sung lớp tiêu âm có thể giảm ồn thêm vài dB.

Các cách giảm ồn cho quạt công nghiệp nhanh và hiệu quả

Để giảm tiếng ồn quạt công nghiệp, có thể kết hợp nhiều giải pháp: lắp ống tiêu âm, làm hộp cách âm ở cửa hút – xả quạt, bọc vật liệu hút âm (bông khoáng, mút tiêu âm) quanh thân quạt hoặc tường, dùng đệm chống rung, cân bằng lại cánh, bảo trì thường xuyên và bố trí quạt xa khu vực làm việc để hạn chế tiếng ồn truyền tới người vận hành.

1. Giải pháp kỹ thuật và lắp đặt

• Lắp ống tiêu âm (Silencer): Gắn ở cửa vào/ra của quạt, bên trong có lớp vật liệu hấp thụ âm như bông khoáng, cao su non, bông thủy tinh… có thể giúp giảm khoảng 50–80% mức ồn so với khi không dùng ống tiêu âm.

• Bọc cách âm, tiêu âm: Dùng mút xốp, bông thủy tinh, panel/tấm tiêu âm hoặc chế tạo hộp cách âm bao quanh quạt và khu vực tường xung quanh, giúp cắt bớt âm truyền thẳng và giảm vang lại trong phòng từ 3–7 dB.

• Đệm chống rung: Sử dụng đế cao su, chân lò xo, pad chống rung… để hạn chế rung động truyền từ quạt xuống nền, dầm, sàn, từ đó giảm tiếng ầm ầm do kết cấu cộng hưởng.

• Tối ưu vị trí lắp đặt: Đặt quạt ở khu kỹ thuật, ngoài nhà xưởng hoặc trên mái, cách xa khu vực có người làm việc; kết hợp ống gió dài hơn hoặc chuyển hướng để tiếng ồn đến tai người vận hành giảm đáng kể.

2. Bảo trì và vận hành

• Bảo dưỡng định kỳ: Tối thiểu 1–2 lần/năm cần kiểm tra, siết chặt bulông, bôi trơn vòng bi, làm sạch cánh quạt để tránh mất cân bằng, giảm ma sát và hạn chế tiếng kêu cơ khí bất thường.

• Cân bằng cánh quạt: Đảm bảo cánh quạt được cân bằng động đúng kỹ thuật; chỉ cần lệch vài gram cũng có thể gây rung mạnh ở tốc độ cao.

• Kiểm tra kỹ thuật: Thay thế kịp thời vòng bi, dây đai, puly, khớp nối, chi tiết mòn… để động cơ và hệ truyền động vận hành êm, ổn định.

3. Lựa chọn thiết bị và tối ưu hệ thống

• Chọn đúng loại quạt: Lựa chọn công suất, áp suất, lưu lượng phù hợp nhu cầu; tránh để quạt phải chạy quá tải hoặc luôn ở tốc độ tối đa, vì khi đó tiếng ồn có thể tăng thêm 5–10 dB.

• Ứng dụng công nghệ mới: Ưu tiên các dòng quạt có tích hợp giải pháp giảm ồn, cánh khí động học tối ưu, motor hiệu suất cao, biến tần điều khiển tốc độ… để điều chỉnh lưu lượng theo tải thực tế, giảm ồn khi không cần chạy hết công suất.

• Bổ sung cây xanh: Trồng cây, dải cây xanh hoặc vách cảnh quan quanh khu vực đặt quạt có thể hỗ trợ hấp thụ, tán xạ một phần âm thanh, giúp tiếng ồn lan ra môi trường xung quanh dịu hơn.

Lưu ý giúp quạt hoạt động bền bỉ và kéo dài tuổi thọ hơn

Để quạt vận hành ổn định và tăng tuổi thọ thêm nhiều năm, bạn cần sử dụng đúng cách (đặt đúng vị trí, nguồn điện ổn định, không chắn gió), vệ sinh định kỳ và bảo dưỡng cơ bản.

1. Sử dụng đúng cách

• Vị trí đặt quạt: Đặt quạt trên bề mặt phẳng, chắc chắn, không bị nghiêng, khu vực thông thoáng. Hạn chế đặt ở nơi ẩm ướt, nhiều bụi, gần hóa chất hoặc có vật cản ngay trước/sau quạt khoảng 0,5–1 m.

• Nguồn điện: Sử dụng nguồn điện ổn định, đúng điện áp định mức (thường 220V). Thường xuyên kiểm tra dây dẫn, phích cắm xem có bị nứt, hở, chảy sém, gỉ sét… và thay mới nếu phát hiện bất thường để tránh chập cháy.

• Chế độ gió: Điều chỉnh tốc độ gió phù hợp nhu cầu; hạn chế bật mức cao nhất liên tục nhiều giờ liền (trên 6–8 giờ) để tránh motor quá nóng.

• Tắt quạt khi không dùng: Tắt quạt và rút phích cắm khi không sử dụng, khi vệ sinh hoặc khi có mưa bão, vừa an toàn vừa giúp tiết kiệm thêm 3–5% điện năng mỗi tháng.

2. Vệ sinh định kỳ (khoảng 1–2 tháng/lần)

• Ngắt nguồn điện: Luôn rút phích cắm, ngắt hoàn toàn nguồn điện trước khi thao tác vệ sinh.

• Lồng quạt & cánh quạt: Tháo lồng và cánh quạt, dùng nước pha xà phòng nhẹ hoặc dung dịch tẩy rửa loãng để rửa sạch bụi bẩn, dầu mỡ; lau lại bằng khăn mềm. Để khô hoàn toàn (có thể phơi nắng 30–60 phút) rồi mới lắp lại.

• Motor & khoang bên trong:

  • Dùng chổi nhỏ, khăn khô, máy hút bụi mini hoặc bình khí nén để thổi bụi quanh motor, khe tản nhiệt.

  • Tuyệt đối không dùng nước xịt trực tiếp vào motor hoặc bảng mạch điều khiển.

  • Nhỏ vài giọt dầu máy/nhớt bôi trơn chuyên dụng vào trục quay, bạc đạn; sau đó xoay nhẹ cánh quạt 5–10 vòng để dầu phân tán đều, giúp quạt chạy êm hơn.

3. Bảo dưỡng & lưu ý khác

• Tra dầu, bôi trơn: Khi nghe tiếng kêu cọt kẹt, lạ tai, nên tra dầu ngay tại các khớp nối, trục quay, bạc đạn; tối thiểu 6–12 tháng/lần ngay cả khi chưa có tiếng kêu.

• Kiểm tra định kỳ: Quan sát dây điện, ổ cắm, công tắc điều khiển, đầu jack… nếu thấy nóng bất thường, đổi màu, gỉ sét hoặc lỏng lẻo thì cần sửa chữa, thay mới kịp thời.

• Lắp ráp sau vệ sinh: Lắp lại lồng, ốc, chốt cẩn thận, đúng khớp; tránh va đập, làm méo cánh quạt vì sẽ gây rung và ồn.

• Bảo quản khi không sử dụng: Khi ít dùng (mùa lạnh, nghỉ dài ngày), nên vệ sinh sạch, bọc nilon hoặc vải che bụi và cất quạt ở nơi khô ráo, thoáng mát, cách mặt đất tối thiểu 10–20 cm.

Với những thói quen đơn giản này, quạt sẽ chạy mát hơn, êm hơn và có thể dùng bền bỉ thêm 2–3 năm so với việc không bảo dưỡng.

Trên đây là những phương pháp giảm tiếng ồn quạt công nghiệp hiệu quả mà DOBACO muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn cải thiện môi trường làm việc, bảo vệ sức khỏe người lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất. Nếu bạn cần tư vấn thêm về các giải pháp thông gió công nghiệp, hãy liên hệ ngay với DOBACO để được hỗ trợ tận tình nhất.

Tham khảo thêm các sản phẩm của DOBACO

Quạt ly tâm: Hiệu suất cao, độ ồn thấp, phù hợp cho hệ thống thông gió công nghiệp, xử lý khí thải, và hệ thống điều hòa trung tâm.

👉 Xem chi tiết: quạt ly tâm

Quạt hướng trục: Thiết kế nhỏ gọn, lưu lượng gió lớn, lý tưởng cho các không gian cần làm mát nhanh như nhà xưởng, hầm mỏ, nhà kho.

👉 Xem chi tiết: quạt hướng trục